2
عضو هیئت علمی گروه قرآن و حدیث جامعه المصطفی العالمیه (استان مرکزی) و مدرس سطوح عالیه حوزه علیمه قم
چکیده
روش‌شناسی مطالعات دینی گردشگری، مجموعه‌ای از مسائل خرد و کلان و درهم تنیده در عرصه گردشگری را پیش‌روی اندیشمندان دینی قرار می‌دهد. با توجه به اینکه گام مهم در هم‌آوایی رویکردهای دینی با مسائل نوظهور، دستیابی به شناخت دقیق از موضوعات نوپیداست، مسئله این مقاله دستیابی به عناصر روش‌شناختی مطالعه در عرصه گردشگری دینی، با تکیه بر شناخت موضوع گردشگری است. از دیدگاه نگارندگان، این سنخ موضوع‌شناسی در پژوهش‌های دینی مورد غفلت واقع شده است. ضرورت توجه به آن، آنگاه روشن می‌شود که بدانیم شناخت موضوع، فرآیندی روش‌شناختی است که می‌تواند تعیین کننده ماهیت یک رویکرد دینی و نشان دهنده قابلیت روزآمدی آن در عرصه‌های نو باشد. این پژوهش از سنخ پژوهش‌های اکتشافی بوده، در پی یافتن عناصر روش‌شناختی سنخی از مطالعات میان‌رشته‌ای (دینی ـ گردشگری) است. برای انجام این تحقیق از دو روش اجتهادی برای رجوع به منابع دینی و روش مطالعه مروری پژوهش‌های میدانی برای دستیابی به ماهیت، ابعاد و اقسام گردشگری بهره برده می‌شود. یافته اصلی این تحقیق، ارائه رویکردی جدید در عرصه مطالعات دین و گردشگری است که حاصل آن ارائه عناصر روش‌شناختی موضوع‌شناسی در عرصه گردشگری دینی است. در این روش‌شناسی، بر موضوع گردشگری در سه ساحت «کنشگری اجتماعی»، «صنعت توریسم» و «تعامل با گردشگران» تأکید می‌شود و محققان دینی را به این امر توجه می‌دهد که با تکیه بر این رویکرد جدید می‌توان گام مهمی در شناساندن ظرفیت گردشگری و بهره‌مندی از ثمرات فرهنگی، دینی و تاریخی آن برداشت.
)